Ege’nin Derinliklerinde Olağanüstü Bir Misafir: Yılan Balıkları Bafa Gölü’nde
Meksika Körfezi’nin derinliklerinden yola çıkarak okyanusları aşan ve tam 3 yıl süren nefes kesici bir yolculuğun ardından Aydın ve Muğla arasındaki Bafa Gölü’ne ulaşan yılan balığı türleri, artık yerel pazarlarda tüketiciyle buluşuyor. Kilosu ortalama 700 TL’den satışa sunulan bu özel balıklar, lezzetinin yanı sıra insan sağlığına sunduğu faydalarla da dikkat çekiyor. Bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve vücut direncini artırdığı bilinen yılan balığı, hem besin değeri yüksek bir gıda maddesi hem de önemli bir bilimsel araştırma konusu haline gelmiş durumda.
Bilimsel Yeniliklerin Kaynağı: Yılan Balıklarının Gizemli Dünyası
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Teknokent bünyesinde faaliyet gösteren Karya Farma HBX, yılan balığı üzerinde yürüttüğü Ar-Ge çalışmalarıyla adından söz ettiriyor. Firma, bu olağanüstü canlıları yeni nesil akıllı biyolojik savunma sistemleri geliştirmek için inceliyor. Karya Farma HBX Ar-Ge ekibinden Kimyager Aslı Aktaş, yaptıkları çalışmalara dair önemli bilgiler paylaştı. Aktaş, “Meksika Körfezi’nden başlayıp yaklaşık 7 bin kilometrelik zorlu bir yolculukla Ege’ye ve Bafa Gölü havzasına ulaşan yılan balığı, doğanın sunduğu en güçlü biyolojik savunma modellerinden birini temsil ediyor. ADÜ Teknokent’te uzun yıllar süren Ar-Ge faaliyetlerimiz sonucunda ortaya çıkan 18 spesifik patent çalışmamızda, bu tür doğal dayanıklılık mekanizmalarının kilit rolü bulunuyor. Yılan balığının hücresel dayanıklılığı ile Ege’nin endemik bitkilerinin moleküler özelliklerinin bir araya gelmesi, yeni nesil akıllı biyolojik savunma sistemleri geliştirme açısından bilimsel olarak büyük heyecan uyandırıyor” ifadelerini kullandı.
Yılan Balığının Olağanüstü Yaşam Döngüsü ve Dayanıklılığı
Türkiye’nin en önemli sulak alanlarından biri olan Bafa Gölü Tabiat Parkı’nın nadide sakinlerinden olan yılan balıkları, havaların soğumasıyla birlikte tezgahlardaki yerini alırken, bilim insanlarının da ilgi odağı olmaya devam ediyor. Yılan balıklarının üremek amacıyla yaklaşık 7 bin kilometre yol katederek Meksika’daki Sargasso Körfezi’ne gittikleri biliniyor. Karya Farma HBX Ar-Ge Kurucusu Hakan Başlık, bu ilginç yaşam döngüsünü şu sözlerle özetledi: “Yılan balıkları tatlı ve tuzlu su fark etmeksizin yaşayabilirler ve Bafa Gölü’nde yoğun olarak bulunurlar. Ancak üreme dönemleri geldiğinde, 7 bin kilometrelik zorlu bir göçle Sargasso Denizi’ne ulaşırlar. Burada yumurtladıktan sonra yetişkin yılan balıkları yaşamlarını tamamlarken, yavruları Akdeniz suları üzerinden Büyük Menderes Nehri aracılığıyla Bafa Gölü’ne ulaşır. Bu olağanüstü yaşam hikayesinin yanı sıra, yılan balıklarının gösterdiği inanılmaz dayanıklılık, gelişmiş hücresel savunma mekanizmaları ve çevresel koşullara uyum sağlama yetenekleri de onları eşsiz kılıyor. Atlas Okyanusu’nu aşarak Avrupa iç sularına ve Ege havzasına ulaşan bu göç süreci boyunca karşılaştıkları sıcaklık değişimleri, tuzluluk farkları, patojenler ve yoğun çevresel stres faktörlerine rağmen hayatta kalmaları, yılan balığını doğanın en güçlü biyolojik savunma örneklerinden biri yapıyor.” Başlık, bu biyolojik dayanıklılığın, yeni nesil biyolojik savunma sistemleri için stratejik bir ilham kaynağı olduğunu vurguladı.
Besin Değeri Yüksek, Bilimsel Potansiyeli Sonsuz
Yapılan detaylı besin analizleri, yılan balığının hem yüksek besin değerine sahip olduğunu hem de önemli bir biyolojik potansiyel taşıdığını ortaya koyuyor. Hakan Başlık, bu konudaki bulguları şöyle aktardı: “Yılan balığı, A, D ve B12 vitaminleri, omega-3 yağ asitleri, yüksek kaliteli proteinler ile fosfor, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller açısından oldukça zengindir. Bu zengin içerik sayesinde bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, hücresel enerji üretimi, inflamasyonun dengelenmesi ve doku yenilenmesi gibi hayati süreçlerde önemli rol oynadığı bilimsel yayınlarda da yer almaktadır. Uzmanlar, bu karmaşık biyokimyasal mekanizmaların, özellikle kanser araştırmaları başta olmak üzere enfeksiyon hastalıkları, otoimmün ve nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde koruyucu ve destekleyici bir rol oynayabileceğine işaret ediyor. Biz de Karya Farma olarak bu potansiyeli değerlendirerek yılan balığı üzerinde kapsamlı çalışmalar yürütüyoruz.” Bu çalışmalar, gelecekte sağlık alanında çığır açacak keşiflere kapı aralayabilir.
